• Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin 1918-ci il 28 may tarixli qərarı ilə maarif və təhsil üzrə ilk nazirlik-Xalq Maarifi Nazirliyi yaradılıb. Nazirlər Şurasının 30 iyun 1918-ci il tarixli qərarı ilə Xalq Maarifi Nazirliyinin üç şöbədən (ümumi orta təhsil, ali və orta ixtisas təhsili, peşə məktəbləri) ibarət strukturu təsdiq olunub.

    Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 28 aprel 1920-ci il tarixli qərarı ilə Xalq Maarifi Nazirliyinin adı dəyişdirilərək Xalq Maarifi Komissarlığı adı ilə yenidən təşkil edilib və ölkədəki bütün təhsil müəssisələri bu qurumun tabeliyinə verilib.

Menyu Menyu Geri
SUALIM VAR Elektron sənəd yoxlanışı

Biologiya və coğrafiya müəllimi olmaq istəyənlər imtahan verir

İyulun 13-də biologiya və coğrafiya fənləri üzrə müəllim olmaq istəyən namizədlər imtahan verir.  Qeyd edək ki, iyulun 12-də biologiya fənnindən keçirilən müəllimlərin işə qəbulu üzrə imtahanda namizədlərdən Aysel Əsgərova 58 bal toplayaraq yüksək nəticə göstərib. Aysel Əsgərova Bakı Dövlət Universitetinin məzunudur.  İmtahanlar iyulun 24-dək davam edəcək.

Görülən tədbirlərin nəticəsi həm kəmiyyətdə, həm də keyfiyyətdə özünü göstərib

Ceyhun Bayramov: “Ölkəmizi beynəlxalq bilik yarışlarında təmsil edən məktəblilərin nəticələrinin ildən-ilə yüksəlməsi bir faktdır”   Təhsil naziri Ceyhun Bayramov İTV-nin “Pressinq” verilişinin qonağı olub.  Nazir İTV-nin efirində təşkil edilən ictimai müzakirə saatında verilişin aparıcısı Orxan Fikrətoğlu ilə yanaşı,  APA-nın redaktoru Kəmalə Quliyeva, “Azərbaycan məktəbi” jurnalının baş redaktoru Rahil Nəcəf, “Yeni Müsavat” qəzetinin redaktoru Elşad Məmmədli, “Report”un baş redaktoru Murad Əliyevin suallarını cavablandırıb. Nazir müsahibəsində əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan və hazırda Prezident İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilən uğurlu təhsil islahatlarının nəticələrindən bəhs edib. Həmin müsahibəni təqdim edirik:   Orxan Fikrətoğlu, verilişin aparıcısı: Təhsil cəmiyyətin onurğa sütunudur. Təhsildə aparılan islahatlar və yeniliklər cəmiyyətdə də razılıqla qarşılanır. Həmin islahatlardan biri də olimpiadalarla bağlıdır. Olimpiada qalibi olan 300 şagird müsabiqəsiz ali təhsil müəssisələrinə qəbul olundu. Sizə elə gəlmirmi ki, bu, elə bir hal alar ki, hamı olimpiada qalibi olmaq istəyər?   - Təhsil Nazirliyi olaraq, belə bir ehtimalın reallaşa biləcəyini düşünmürük.  Ancaq olimpiadalara marağın artması faktdır. Olimpiada hərəkatı, ölkəmizdə olimpiadaların keçirilməsi və beynəlxalq olimpiadalara hazırlığın və iştirakın uğurla təşkil edilməsi sahəsində  əhəmiyyətli işlər görülüb. Bu işlər barədə ölkə ictimaiyyəti məlumatlıdır. Şagirdlərin ildən-ilə olimpiadalara marağının artması, sadəcə bu hərəkata daha çox iştirakçı qatılması ilə deyil, həm də ölkə üzrə və beynəlxalq olimpiadalardakı nəticələrlə də özünü göstərir. Respublika fənn olimpiadalarında və ölkəmizi beynəlxalq bilik yarışlarında təmsil edən məktəblilərin nəticələrinin ildən-ilə yüksəlməsi bir faktdır. Təbii ki, bu, qanunvericilikdə də öz əksini tapmalıdır. Qanunvericiliyə edilən dəyişiklik Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə reallaşdırılıb. Bu təşəbbüsü göstərərkən nəyə əsaslandığımızı da cəmiyyətə açıqlamışıq. Əvvəla qeyd edim ki, iki məsələni - beynəlxalq olimpiadalar və ölkə ərazisində keçirilən respublika fənn olimpiadalarını biri-birindən ayırmalıyıq. Beynəlxalq olimpiada qaliblərinə son dəyişiklikdən öncə də ölkə qanunvericiliyində bəlli bir imtiyaz vardı. Qanunvericiliyə görə, beynəlxalq olimpiada qalibləri ali təhsil müəssisələrinə müsabiqədənkənar qəbul olunmaq imkanına malik idi. Ancaq orda belə bir məhdudiyyət vardı ki, beynəlxalq olimpiada qalibləri yalnız qalib olduqları fənn üzrə müvafiq ixtisaslara imtahansız qəbul oluna bilərdi.  Biz hesab edirik ki, bu, məntiqsizdir. Fikrimizin aydın olması üçün öncə “beynəlxalq olimpiada” nə olduğuna diqqət edək. “Beynəlxalq olimpiada” dedikdə yüksək nüfuza malik dünya və qitə olimpiadaları nəzərdə tutulur. Hansı ki, Azərbaycan qanunvericiliyində də qəbul edilən siyahıda adı əksini tapan həmin beynəlxalq olimpiadaların qaliblərini öz tələbəsi kimi görmək üçün dünyanın nüfuzlu ali məktəbləri yarışa girir. Onları öz tələbəsi kimi görmək üçün ciddi addımlar atır, böyük imtiyazlar verirlər. Başqa sözlə, “beynəlxalq olimpiada” dedikdə, ayrı-ayrı yerlərdə keçirilən müxtəlif səviyyəli olimpiadalardan söhbət getmir. Yəni, dünyanın aparıcı universitetləri məhz bizim də nəzərdə tutduğumuz olimpiadaların qaliblərini öz tələbəsi kimi görmək üçün rəqabət aparırlar. Belə olan halda, bu cür uşaqların Azərbaycan ali məktəblərinə gəlməsinə hər hansı məhdudiyyət qoyulması, yumşaq desək, məntiqsizlikdir. Statistikaya baxsaq görərik ki, əksəriyyəti Sinqapurun, Honkonqun, Kanadanın və başqa ölkələrin aparıcı universitetlərinin tələbələri olur və təhsillərini uğurla başa çatdırırlar. Ölkə olimpiadalarına gəlincə, bu olimpiadaların formatı beynəlxalq olimpiadaların formatına uyğunlaşdırılıb. Artıq bir neçə ildir ki, görülən tədbirlərin nəticəsi həm kəmiyyətdə, həm də keyfiyyətdə özünü göstərib. Qeyd edim ki, bu dəyişikliyin aparıldığı ötən  bir neçə il ərzində respublika fənn olimpiadaları qaliblərinə də ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı müəyyən imtiyazların tətbiq edilməsi üçün təşəbbüs göstərməyə tələsmədik. Əvvəlcə müşahidələr aparıb nəticələri təhlil etdik. Ölkə olimpiadaları 8 fənn üzrə keçirilir. Bir neçə il ərzində ölkə olimpiadalarının final turunda iştirak edib qalib olan məktəblilərin növbəti təhsil pilləsinə - yəni ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarında göstərdikləri nəticələrini təhlil etdik. Təhlillər onu göstərdi ki, ölkə olimpiadalarında qalib olan məktəblilərin orta göstəricisi təxminən 650 baldır. Bu da bizə onu deməyə əsas verir ki, onlar istənilən ali təhsil müəssisəsinə qəbul olunacaq səviyyədə yüksək hazırlığa malikdirlər.   Onlara verilən bu imtiyaz, sadəcə bir motivasiyadır. Bunu etmədiyimiz halda X-XI sinif səviyyəsində istedadlı şagirdlər olimpiadada iştirakda maraqlı olmur, vaxtını ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarına hazırlığa həsr edirlər. İstedadlı şagirdlərə əlavə motivasiya vermək Azərbaycan cəmiyyəti olaraq bizə yalnız fayda gətirəcək.   Kəmalə Quliyeva, APA-nın redaktoru:  Son iki ildə səslənən tənqidi fikirlərdən biri tədris ilinin 2 həftə uzadılması məsələsidir. Təhsil Nazirliyi bunu belə arqumentləşdirdi ki, dərs yükü ağır olduğu üçün müddət uzadılır. Valideynlərin əks arqumenti isə bundan ibarətdir ki, dərs ilinin müddətinin uzadılmasına baxmayaraq, may ayının sonuna qədər proqram tamamilə yekunlaşır və iki həftə uşaqlar məktəbə boşuna gedir. Bu barədə fikriniz maraqlı olardı.   - Təklif edirəm ki, məsələyə iki aspektdən baxaq. Bir neçə il öncə Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə təhsil ili 2 həftə uzadılıb. Bu müddətdən nə qədər səmərəli istifadə etdiyimizə toxunacağam. Ancaq ondan öncə bir məlumatı qeyd etməliyəm. Bu dəyişiklikdən öncəki situasiya barədə məlumat hər birimizdə olsun ki, ədalətli diskussiya apara bilək. Yəni, sözügedən dəyişikliyə qədər Azərbaycanda dərs ili 32 həftəlik idi. Bunun çox, yoxsa az olduğunu demək üçün digər ölkələrlə müqayisə aparaq. İnkişaf etmiş ölkələrdə dərs ili 36-38 həftə, bəzilərində hətta 40-42  həftədir. Ekstrimləri qoyuram bir kənara, normal təhsil müddəti 36-38 həftədir. Bizdə 32 həftə olması o deməkdir ki, şagirdlərimiz il ərzində 4-6 həftə daha az oxuyurlar. Ümumilikdə gözləntilər və standartlar isə bizdə də başqa ölkələrlə eynidir. Nəticə etibarı ilə başqa ölkələrdə olduğu kimi, bizim də istəyimiz odur ki, məktəbi qurtaran yeniyetmə və gənclərimiz müəyyən bacarıqlara yiyələnsinlər. Ancaq buna başqalarından, orta hesabla götürsək, 5 həftə az oxuyaraq nail olmaq mümkün deyil. Hər il 5 həftə az oxumaq 11 il ərzində 55 həftə edir. Həmin 55 həftəni ümumi tədris müddətinə bölsək, burada söhbət 2 akademik ildən gedir. Təhsil Nazirliyinin məntiqi bundan ibarətdir ki, hər tədris ilində iki həftə uzatmaqla şagirdlərimiz üçün 11 ildə əlavə olaraq  iki tədris ili qazanırıq. Tədris proqramının bəlli bir ağırlığı var. Bunu əlavə olaraq 22 həftəyə böləndə, hər günə düşən proqram azalır. Nəzərə almalıyıq ki, 32 həftəlik tədris həftəsi zamanı tətil müddəti 3 ay yarım idi. İstənilən mütəxəssis bunu təsdiq edər ki, tədris ilinin sonu ilə başlanğıcı arasında bu qədər uzun məsafənin olmasının mənfi təsiri var.   Xüsusən, uşaqlarının təhsilinə az fikir verən, təhsili və istirahətini düzgün təşkil edə bilməyən ailələrdə bunun fəsadları daha çox olur. Tədris ili uzadıldıqda belə, şagirdlərimizin kifayət qədər uzun yay tətilləri var. Odur ki, birmənalı olaraq artıq qəbul edilməlidir ki, 34 həftəlik dərs ilinə qərar verildikdən sonra bütün proqramlar bu müddətə uyğunlaşdırılıb, yeni yazılan dərsliklər 34 həftə üçün hesablanıb.   Bu qərardan əvvəl hazırlanan və hələ dəyişdirilməyən dərsliklərlə bağlı Təhsil İnstitutu metodik göstərişlər hazırlayıb. Həmin göstərişlərdə mövcud dərsliklərdən 34 həftə ərzində necə istifadə olunacağına dair tövsiyələr əksini tapıb və həmin göstərişlər rayon təhsil şöbələri, şəhər təhsil idarələri vasitəsilə məktəblərə çatdırılıb. Bir sözlə, müddətin uzadılmasını biz labüd hesab edirik. Uzadılan iki həftənin necə istifadə olunmasına gəlincə, Təhsil Nazirliyi bununla bağlı mütəmadi monitorinqlər keçirir. Bunu, “Hər yerdə may ayının sonunda proqram bitir”, -  kimi təqdim etməzdim. Həqiqət ondan ibarətdir ki, fərqli mənzərələr ortaya çıxır. Elə məktəblər var ki, orada tədris düzgün təşkil edilib və 2 həftədən tam səmərəli istifadə olunur. Elə yerlər də var ki, orada vəziyyətin müsbətə doğru dəyişməsinə ciddi ehtiyac var. Təhsil Nazirliyi olaraq, bu, bizi düşündürür və bu istiqamətdə müvafiq tədbirlər görülür. Ancaq görünür, bu istiqamətdə daha çox maarifləndirməyə ehtiyac var. Birmənalı olaraq qəbul etməliyik ki, bu dəyişiklik təhsilimiz üçün lazımlıdır. Bu məsələdə Təhsil Nazirliyinə valideynlərdən, müəllimlərdən dəstək olmalıdır. Çünki valideyn buna inanmayanda, qarşı çıxanda, məsələ şagirddə də aqressiya doğurur.   Murad Əliyev, “Report”un baş redaktoru: Kollec məzunlarının ali məktəblərə birbaşa qəbulu məsələsinə toxunmaq istəyirəm. Razıyam ki, olimpiada qalibləri müəyyən nəticəyə nail olmuş, öz biliyini müəyyən mənada təsdiq ediblər. Kollec məzunlarının müsabiqədənkənar qəbulu isə bir tərəfdən fasiləsiz təhsilin təmin olunmasına şərait yaradırsa, digər tərəfdən də başqa problemə yol açmayacaqmı? Məsələn, ali təhsil müəssisələrinə süni axına səbəb olmayacaqmı? Hamı bilir ki, ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanları ilə orta ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul şərtlərində yerlə-göy qədər fərq var. Artıq bir çoxları öz övladının ali təhsil müəssisələrinə kollec vasitəsi ilə qəbul olunmasına ümid edəcək və bu da qeyri-bərabər rəqabət mühiti yaradacaq. Necə bilirsiniz, gələcəkdə hər hansı problem gözləniləndirmi?   - Kollec məzunlarının, biz onlara “subbakalavrlar” deyirik, ali təhsil müəssisələrinə müsabiqədənkənar qəbul imkanları ali təhsilə əlçatanlığı artırır, təhsilin müxtəlif pillələri arasında fasiləsizliyi təmin edir. Problemlərə gəlincə, bu qərardan öncə verilən bir sıra qərarları xatırlatmaq yerinə düşər. Belə ki, kolleclərdə də ali təhsildə olduğu kimi, təhsilin kredit sistemi ilə təşkili təmin edilib. Bir sıra kolleclər ali təhsil müəssisələrinin nəzdinə verilib. Kolleclərlə ali təhsil müəssisələrində olan bir sıra oxşar ixtisaslar üzrə proqramlarda uyğunlaşdırmalar həyata keçirilib. Bu tədbirlərdən sonra həyata keçiriləcək dəyişikliyin ali təhsil müəssisələrinə süni axın yaradıb-yaratmayacağını görmək üçün prosesin necə işləyəcəyinə baxmaq kifayətdir. Belə ki, kollec məzunu olması həmin şəxsin ali məktəbdə hər hansı ixtisas üzrə avtomatik qəbul olunmasına imkan vermir. Qanunvericilikdə öz əksini tapan məqam ondan ibarətdir ki, kollec məzunu olmaq, sadəcə ali təhsil müəssisəsinə müvafiq ixtisas üzrə müsabiqədə iştirakın minimal balını təmin edir. Bu da o deməkdir ki, subbakalavr diplomu  müxtəlif ixtisaslar üzrə müəyyən olunan şərti minimal balı verir. Subbakalavrlar yalnız o ixtisaslar üzrə ali təhsil müəssisələrinə müraciət edə bilirlər ki, həmin ixtisaslar üzrə yüksək rəqabət olmayıb və təsdiq edilən qəbul planından boş yerlər qalıb. Yəni, bu imtiyazın verilməsi, müraciət edən hər bir subbakalavrın istədiyi ixtisas üzrə ali təhsil müəssisəsinə qəbul olunacağı demək deyil. Son illərin proqnozları göstərir ki, qəbul planı 90 faiz yerinə yetirilir və cəmi 3-4 min yer boş qalır. Təbii ki, bu, bütün ali məktəblər və bütün ixtisaslar üzrə belə deyil. Keçid balı 500-dən yuxarı olan ixtisas üzrə ali təhsil müəssisəsinə subbakalavr diplomu ilə qəbul olunmaq mümkün deyil. Subbakalavrlar, sadəcə minimal, məsələn, 200 bal tələb edilən hər hansı ixtisas üzrə boş qalan yerlərə iddia edə bilərlər. Bu yer qane etmirsə, subbakalavr müvafiq qaydada hüququndan istifadə edərək imtahan verib istədiyi ixtisas üzrə müsabiqəyə qatıla bilər. Bu dəyişiklikdən danışarkən digər məqamları da qeyd etməliyik. Çünki qanunvericilikdə subbakalavrlar üçün əlavə bir imtiyaz da nəzərdə tutulub.  Belə ki, subbakalavr müsabiqədənkənar ali təhsil müəssisəsinə qəbul olunub, yaxud imtahan verərək adi qaydada ali təhsil almaq imkanı əldə edibsə, qəbul olunduğu ali təhsil müəssisəsini daha qısa müddətdə bitirə bilər. Belə ki, ali məktəbdə də kollecdə təhsil aldığı oxşar ixtisas üzrə əldə etdiyi kreditlər nəzərə alınacaq. Başqa bir yenilik isə ondan ibarətdir ki, hər hansı səbəbdən ali təhsilini başa çatdıra bilməyən şəxs yarımçıq təhsil dövründə əldə etdiyi kreditlə kollec məzunu ola bilər. Tutaq ki, 4 illik ali təhsil dövründə tələbə 240 kredit toplayır. Təhsil müddətində 180 kredit toplayan şəxs  hər hansı səbəbdən təhsilini yarımçıq qoyub və bunun üzərindən müəyyən müddət keçibsə, təhsil müəssisəsindən aldığı arayışla kollecə qəbul oluna bilər. Bu halda onun ali məktəbdə topladığı kreditlər kollecdə nəzərə alınacaq və həmin şəxs daha qısa müddətdə kolleci bitirib əmək bazarına daxil olacaq. Qanunvericiliyə edilən bu dəyişikliklər kompleks tədbirlərdir və kollec məzunlarının ali təhsil müəssisələrinə əlavə imtiyazla qəbul olunması həmin tədbirlərdən sadəcə biridir. Düşünürük ki, bu il bəzi ixtisaslar üzrə bir neçə min kollec məzunu onlara verilən bu hüquqdan istifadə edə biləcək.   Elşad Məmmədli, “Yeni Müsavat” qəzetinin redaktoru: Bu ilin ən aktual məsələlərindən biri də qəbul və buraxılış imtahanlarında fərqli modelin tətbiq edilməsidir. Təbii ki, bu, hər kəsin maraqlandığı məsələdir. Çünki hər kəsin həyatına təsir edən dəyişiklikdən söhbət gedir. Odur ki, bu məsələdə tənqidlər də var, təqdirlər də. Siz Təhsil naziri kimi bu məsələnin daha strateji tərəflərini bilirsiniz. Yeni formatı müvafiq əmək bazarı diqtə edir, yoxsa biliyin qiymətləndirilməsinin yeni alətləri, yeni metodları?   - Düşünürəm ki, qeyd etdiyiniz hər iki məqamın təsiri var. Əmək bazarı barədə danışırıqsa, qəbul  və etiraf etməliyik ki, qlobal əmək bazarı yeni tələblər irəli sürür. Əmək bazarında bir sıra bacarıqların xüsusi çəkisi artır. Yaradıcı təfəkkürün mövcudluğu, məsələ həlli, informasiyanı təhlil etmək və ondan düzgün nəticə çıxarmaq, özünütəqdimetmə və bir sıra başqa  bacarıqların  çox böyük dəyəri var. Eyni zamanda, bir sıra yeniliklərin məhz bu il edilməsi təsadüfi deyil. 2008-2009-cu tədris ilində məktəbə gedən və tədrisi yeni məzmunla təşkil edilən şagirdlər bu il məzun olurlar. Təbiidir ki, yeni məzmun yeni qiymətləndirməni özündə ehtiva edir. Onu da qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan dövləti olaraq müxtəlif yaş qrupunda olan məktəblilərin müxtəlif bilik və bacarıqlarını ölçən bir sıra beynəlxalq qiymətləndirmələrdə, tədqiqatlarda iştirak edirik. Onların özünəməxsus ölçmə meyarları, metodları var. Bizim bu il tətbiq edilən yeniliklər həmin beynəlxalq tədqiqatlarda istifadə olunan yanaşmalara yaxınlaşma istiqamətində ciddi addımlardır. Çünki biz o məqamları qiymətləndirməliyik ki, gənclərin həm təhsildə, həm gələcək karyerasında rolu olsun. Biz məhz həmin bacarıqları ölçməyə başlamalıyıq. Bunu etmiriksə, deməli, öz-özümüzü aldadırıq. İstəyirəm ki, bu məsələdə Təhsil Nazirliyinin də yanaşması aydın olsun. Son illər keçirilən test imtahanlarının nəticəsinə əsaslanan statistikada artım dinamikası müşahidə olunurdu. Bu da təbiidir. Sistemə öyrəşir və ona hazırlaşmaq üsulları tapılır. Nəticədə göstəricilər artır. Ötən il 29 nəfər ən yüksək nəticəni əldə etmişdi, ondan əvvəl 15 nəfər... Biz bilirdik ki, bu məsələdə yeniliyin gətirilməsinin bir neçə il ərzində göstəricilərə təsiri mütləq olacaq. Biz onu da anlayırdıq ki, bu, müəyyən mənada təhsili tənqid hədəfinə də çevirə bilər. Buna baxmayaraq, özümüzü aldatmamalıyıq və başa düşürüksə ki, qiymətləndirməyə yenilik gətirmək lazımdır, deməli, bunu etmək labüddür. Bu məqamda qeyri-populyar, şagirdlərimizin gələcəyinə təsir edəcək addımları atmaqdan çəkinməməliyik. İndiyədək hər hansı tənlik verilir, onun həllinin 4 yolu göstərilirdi. Artıq şagirdə hazır tənlik verilmir, situativ tapşırıq verilir. Şagird həmin situasiyaya uyğun tənliyi özü yaratmalıdır. İndi gəlin müqayisə edək. Həyatda bizə problemlərdən çıxış yolu olaraq hazır tənlik verirlər ki, ondan istifadə edib vəziyyətdən çıxaq, yoxsa vəziyyətdən çıxmaq üçün o tənliyi özümüz yaratmalı oluruq? Yaxud, xarici dillə bağlı indiyədək dil qaydaları, zamanlar və s. nəzəri olaraq bir sıra tapşırıqlar verilib. Artıq şagirdlər bu tapşırıqlara alışıb və onları yerinə yetirə bilirlər. Təbii ki, bunlar da lazımdır. Ancaq şagird ingilis dilində verilən bir mətni dinləyib anlamırsa, yaxud xarici dildə öz fikrini ifadə edə bilmirsə, bu, bizim üçün siqnal olmalıdır. Yaxud, bizim tələblərimizə yüksək səviyyədə cavab verən şagirdin təhsilin sonrakı pilləsində problemləri çıxırsa, deməli, bilik və bacarıqların ölçülməsində yanaşmanı dəyişməliyik. Azərbaycan bir neçə il öncə beynəlxalq tədqiqatlarda iştirak edib. Ancaq həmin tədqiqatların nəticələri uğursuz olub. Bu səbəbdən növbəti illərdə həmin tədqiqatlarda iştirakdan imtina edilib. Hesab edirik ki, bu yanaşma doğru deyil. Müəyyən dövr ərzində nəticələrimiz ürəkaçan olmasa belə, bizim həmin tədqiqatlarda iştirakımız önəmlidir. Bu iştirak nəticəsində zəif cəhətlərimizi aşkara çıxarmalı, orada olan ölçmə meyarlarını öz ölkədaxili qiymətləndirməyimizdə də tətbiq etməliyik. Ola bilsin ki, o qədər də məşhur olmayan bu yolla hansısa uzunmüddətli perspektivdə nəticələrə nail ola bilərik.   Rahil Nəcəf, “Azərbaycan məktəbi” jurnalının baş redaktoru: Dövlət sifarişli yerlərin sayı bu il artıb. Bu, ölkədə təhsilin əlçatanlığına nə dərəcədə təsir göstərəcək?   - Ötən ilin büdcə paketinin müzakirəsində də bu məsələ öz əksini tapmışdı. Bunun nəticəsi olaraq 2019-2020-ci tədris ili üçün dövlət sifarişli yerlərin sayı kəskin şəkildə artıb. Ötən il bütün istiqamətlər üzrə dövlət sifarişli yerlərin sayı 12300 olubsa, bu akademik ildə 20500-ə çatıb.  Bu, 1 il ərzində 65 faizdən çox artım deməkdir. Sözsüz ki, bu, daha çox tələbənin dövlət sifarişi hesabına təhsil almasına səbəb olacaq. Onu da qeyd edim ki, hansı balın dövlət sifarişli yerə, ya da ödənişli əsaslarla təhsilə düşməsi bir sıra amillərdən asılı olacaq. Burada rəqabətin, həmin yer uğrunda mübarizə aparan tələbələrin sayı, nə qədər yüksək nəticə göstərmələri, ancaq birmənalı olaraq 8 mindən artıq əlavə yerlərin təqdim edilməsi, daha çox tələbənin dövlət vəsaiti hesabına oxumasına şərait yaradacaq. Ali təhsilin əlçatanlığı baxımından bu çox önəmlidir.   Kəmalə Quliyeva, APA-nın redaktoru:  Zaman göstərdi ki, təhsilin keyfiyyəti ilə yanaşı, valideyn-məktəb münasibətinin yaxşılaşdırılması, eyni zamanda məktəbin idarəçiliyinin təkmilləşdirilməsi, məktəblərdə psixoloji işin təşkili təhsilin qarşısında duran ən vacib məsələlərdəndir.Təhsil Nazirliyinin bu istiqamətdə hansı planları var?   - Təhsil Nazirliyi olaraq, çalışırıq ki, tədbirlərimizi məktəblərdə keçirək. Məktəbdə baş verən prosesləri daha düzgün qiymətləndirmək baxımından bu, olduqca faydalıdır. Vətəndaş qəbulu məqsədi ilə rayonlara gedəndə çalışıram ki, əvvəlcədən xəbərdarlıq edilməyən bir məktəbə gedib vəziyyətlə tanış olum. Əvvəlcədən hazırlıqlı olan deyil, təsadüfən baş çəkdiyimiz məktəbin gündəlik vəziyyətini görmək fərqli mənzərəni ortaya çıxarır. Bunu özüm üçün faydalı format hesab edir və bundan həmişə istifadə edirəm. Bu şəkildə ortaya çıxan mənzərə ən çox məktəbin rəhbəri, məktəb idarəedicisi faktoru ilə bağlı olur. Odur ki, Təhsil Nazirliyi olaraq məktəb direktorlarının seçiminə çox böyük önəm veririk. Bu məsələyə çox böyük resurs ayırır, bir neçə mərhələli seçim prosesi həyata keçiririk. Təhsil Nazirliyinin bütün rəhbər heyəti həmin seçimin müxtəlif mərhələlərində mütləq iştirak edirlər. İki eyni səviyyədə olan məktəbdə - oxşar bölgə, oxşar şəraitdə olan təhsil müəssisələrində uğurlu təyinatla uğursuz təyinatın fərqi məktəblərin 1-2 il ərzində nəzərəçarpacaq dərəcədə irəliləməsi və ya geriləməsi ilə özünü göstərir. Odur ki, məktəb rəhbərlərinin seçilməsi bizim üçün xüsusi bir proqramdır, xüsusi bir istiqamətdir. Məktəb-valideyn münasibətlərinin formalaşması da olduqca vacibdir. Təhsil Nazirliyi olaraq bu mesajları çatdırmağa çalışır, ictimaiyyətdən fəallıq gözləyirik. Çünki nüfuzlu insanların məktəblərə gəlməsi, müxtəlif tədbirlərdə iştirak etməsi cəmiyyətə düzgün siqnal ötürülməsidir. Valideynin bir ayağı məktəbdə olmalıdır. Valideynin məktəbə gəlməsi tədbirdən-tədbirə olmamalı, formal xarakter daşımamalıdır. Beynəlxalq tədqiqatların maraqlı xüsusiyətlərindən biri ondan ibarətdir ki, nəticə ilə yanaşı, göstərilən nəticəyə təsir edən müxtəlif, çoxsayli dəyişənlər barədə məlumat verirlər. O dəyişənlərə baxanda, şagirdlərin nailiyyətlərini qiymətləndirən zaman onların arasında çoxsaylı  korrelyasiyanı müşahidə etmək olur. Məsələn, valideynlərin övladları ilə vaxt keçirməsi, valideynlərin özlərinin təhsilli olması şagirdlərin göstəricilərinə nə qədər təsir edir.   Tədqiqatlar göstərir ki, anaların təhsilli olması şagirdlərin göstəricilərində müsbət nəticəyə çox böyük təsir edir. Çünki təhsilli analar övladlarının təhsilinə xüsusi diqqət edirlər. Ona görə də rayon təhsil şöbələri ilə iş zamanı  xüsusi olaraq çatdırırıq ki, onların işi həm də valideynlərin təhsil prosesinə cəlb edilməsinə yönəlməlidir. Bu, təsdiq olunmuş faktdır. Yenidən sübut etməyə ehtiyac yoxdur ki, şagirdin nailiyyətlərində məktəbin, müəllimin və valideynin rolu, demək olar ki, eynidir.   Biz valideyn faktorunu bu prosesə cəlb etməməklə resurslarımızın yarısından istifadə etmirik. Təsəvvür edin, beynəlxalq bir yarışa çıxmışıq. Bu yarışda rəqib ölkə bütün resursları ilə, biz isə resurslarımızın yarısı ilə yarışırıq. Bu da nəticələrə təsir etməyə bilməz. Biz hər zaman Qərbi Avropa ölkələri, Amerika Birləşmiş Ştatları təhsil göstəricilərini müşahidə edirik. Burada müşahidə edilən maraqlı bir statistikanı bölüşmək istəyirəm. Həmin ölkələrdə məktəb yaşına çatmayan uşaqlarına həftədə 5 dəfə kitab oxuyan valideynlər 60 faiz təşkil edir. Yalnız bu vəhdəti təmin etməklə biz təhsildə yüksək nəticələrə nail ola bilərik.   Murad Əliyev, “Report”un baş redaktoru: Hər kəsin təsəvvüründə bir müəllim obrazı var. Mən çətin dövrdə təhsil almışam və müəllimim kadr çatışmazlığı səbəbindən bir neçə fənn üzrə dərs deyirdi. Həmin müəllimim diaqnostik qiymətləndirilmədən keçirilsə, bəlkə də uğurlu nəticə göstərə bilməz. Amma onun pedaqoji yanaşması tədris etdiyi bütün fənlər üzrə dərslərə qarşı hər birimizi məsuliyyətli olmağa məcbur edirdi. Bu cür müəllimlərin hazırlanması üçün hansı tədbirlər həyata keçirilir? Müəllim hazırlığı nə yerdədir?   - Bütün texnoloji yeniliklərə, sürətli inkişafa baxmayaraq təhsildə müəllim amili hər zaman bir nömrəli məsələ olaraq qalacaq. Heç bir təhsil sisteminin potensialı onun bütün müəllimlərinin orta səviyyəsindən yüksək ola bilməz. Bizim üçün bu, əsas prioritetdir. Prezident İlham Əliyev tərəfindən təsdiq edilən  “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nda nəzərdə tutulan əsas hədəflərdən biri məhz müəllim amilidir. Həmin hədəflərə nail olunması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər - diaqnostik qiymətləndirilmənin keçirilməsinə start verilməsi, 2015-ci ildən dövlət başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən ümumtəhsil  sistemində əməkhaqqı islahatının təkmilləşdirilməsinə başlanmasına dair sərəncamın verilməsi və 2018-ci ilədək həmin islahatın birinci mərhələsinin həyata keçirilməsi, “Gələcəyin müəllimi” təqaüdünün təsis edilməsi, ixtisasartırma təlimlərinin yeni formatla təşkil edilməsi, şəffaf yerdəyişmə və işəqəbul mexanizmi və bir sıra başqa amillərlə dövlət öz üzərinə düşən funksiyaları yerinə yetirdi və həyata keçirilən bu işlərin nəticəsi olaraq son illər ərzində müəllim peşəsinin nüfuzu əhəmiyyətli şəkildə artıb. Bunu yalnız sözdə deyil, rəqəmlərlə də təsdiq edə bilərik. Məsələn, müəllimlik peşəsini birinci sırada seçənlərin sayından bunu aydın görə bilərik. Ötən ilin qəbul kampaniyasının nəticələrinə əsasən, Azərbaycan məktəbinin 2090 nəfər yüksək, yəni 500-695 bal toplayan məzunu müəllimliyi birinci sırada seçmişdilər. Azərbaycanın müstəqillik tarixində belə bir göstərici olmamışdı. Mərkəzləşmiş qaydada müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsində 300 faizlik artım olub. Ötən il 51 min nəfər elektron qeydiyyatdan keçərək müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqəyə qatılıb. Bu il ötən ilin rekordu yenilənib. Biz məmnuniyyətlə deyə bilərik ki, ölkənin savadlı məzunları müəllimliyə üz tuturlar. Odur ki, bu məsələylə bağlı gələcəyə böyük nikbinliklə baxa bilərik. Siz burada daha böyük məsələyə toxunursuz. Dediyiniz müəllim obrazı yalnız peşəkarlıqla bağlı deyil. Burada hər kəsin üzərinə düşən vəzifələr var. Dövlətin, cəmiyyətin hər bir üzvünün üzərinə düşən böyük funksiyalar var. Burada valideynlərin, hətta medianın çox böyük rolu qeyd edilməlidir. Biz uşağın formalaşmasında müəllimin və valideynin rolunu eyni qiymətləndirməklə ədalətli yanaşma  ortaya qoyduq. Düşünürəm ki, müəllimin də şagirdin formalaşmasında valideyn qədər rolu var. Ona görə də, müəllim barədə danışarkən valideynlərimizin müəllimlərimiz barədə dediklərini, necə rəftar etdiklərini xatırlamalıyıq. Həmin münasibətin nəticəsidir ki, hər birimiz öz müəllimlərimiz barədə qürur hissiylə danışırıq. Sadə bir misal deyim. Məsuliyyətli valideyn ailədə olan fikir ayrılığına baxmayaraq, övladının yanında mübahisə etməz. Çünki bilir ki, hər hansı mübahisə övladı üçün psixoloji travmadır. Eyni zamanda, müəllimi barədə də, onun hərəkətindən hər hansı narazılıq olsa belə, şagirdinin yanında danışmaq, onunla mübahisə etmək düzgün deyil. Bunu müəllimlə təklikdə müzakirə etmək, nəticə vermirsə, məktəb rəhbərliyi ilə birgə həll etmək olar. Ancaq bu narazılığı şagirdin yanında müəllimlə mübahisə formasında büruzə vermək olmaz. Mübahisənin nəticəsindən asılı olmayaraq, zərərçəkən şagird olacaq. Bu fürsətdən istifadə edərək mediaya da çağırış etmək istəyirəm. Çünki müəllim obrazının formalaşmasında medianın rolu əvəzsizdir. Bizim fədakar, gənc müəllimlərimiz var. Ucqar rayonlarda çalışan gənc müəllimlərimiz var. Təhsil Nazirliyi olaraq onları hər zaman dəstəkləyirik. Ancaq medianın da onları mütəmadi xatırlaması, onlara diqqət göstərməsi savadlı, tərbiyəli, dünyagörüşlü müəllim nəslinin yetişməsinə töhfə verər.   Elşad Məmmədli, “Yeni Müsavat” qəzetinin redaktoru: Bu yaxınlarda belə bir informasiya oxuduq ki, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Amerikanın nüfuzlu Corc Vaşinqton Universiteti ilə ikili diplom proqramı həyata keçirmək istəyir. Sizcə, bu, ali pedaqoji təhsilin kurikulumlarının yenilənməsinə təsir edəcəkmi?   - Biz bir-iki təşəbbüslə ali pedaqoji təhsilin məzmununu dəyişə bilmərik. Ancaq vacib istiqamətlərdə bu kimi təşəbbüsləri önəmli hesab edirik. Ona görə də lazımi tədbirlər həyata keçiririk. Qeyd etməliyəm ki, bu imkanı dövlət başçımız cənab İlham Əliyev tərəfindən 2018-ci ildə imzalanan “Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində beynəlxalq rəqabətliliyin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” verir. 2019-2023-cü illəri əhatə edən həmin Dövlət Proqramında dövlətin müxtəlif dəstək mexanizmləri əksini tapıb. Onlardan biri dünyanın aparıcı ali təhsil müəssisələri ilə ikili diplom proqramlarının təsis edilməsidir. İkili diplom proqramlarının təsis edilməsi mürəkkəb prosesdir. Ən önəmlisi, nüfuzlu xarici ali təhsil müəssisəsindən söhbət gedirsə, bunda həmin təhsil müəssisəsinin bunu etməyə marağı olmalıdır. Bizim universitetin potensialını görməlidir, təşkilati, məzmun məsələləri həll olunmalıdır. Həmin proqramı o standarta uyğun xarici dildə mənimsəyən tələbə kontingenti müəyyən edilməlidir. Bütün bunları, o cümlədən pedaqoji təhsilin əhəmiyyətini  nəzərə alaraq Corc Vaşinqton Universiteti ilə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində iş gedir.  Hazırda ixtisaslaşma müəyyən edilir, məzmun üzərində iş gedir. Burada təhsildə idarəetmə, təhsildə psixoloji xidmət, təhsildə standartlar, təhsildə qiymətləndirmə və başqa kimi yüksək ixtisaslardan söhbət gedir. Hansı ki, bu istiqamətlərdə kadrların hazırlanması istiqamətində bizdə böyük ənənələr yoxdur. Bu baxımdan sözügedən Dövlət Proqramına böyük ümidərlə baxırıq. Bu Proqram çərçivəsində Corc Vaşinqton Universiteti ilə ikili diplom proqramının həyata keçirilməsi müsbət nəticə verəcək. Pedaqoji təhsildən danışarkən ali təhsilin yeni standartlar, yeni proqramları baxımından da pedaqoji təhsil sahəsinə diqqət yetiririk. Məlumat verim ki, 2019-cu  ilin fevral ayında bakalavriatura səviyyəsi üzrə ali təhsilin yeni standartları təsdiq edildi. 2020-2021-ci akademik ilindən yeni təsnifata uyğun bakalavriaturaya qəbul həyata keçiriləcək. Bu bir il ona görə lazımdır ki, yeni təsnifata uyğun proqramlar hazırlansın, məzmun işlənsin. Belə olan halda bir sıra yeniliklər nəzərdə tutulur.  Məsələn, təhsil müddəti ərzində tələbələrin internatura tipli təhsili planlaşdırılır. Yəni tələbələr daha uzun müddətdə məktəblərdə olacaq, nəzəri biliklərdən başqa təcrübəsini artıracaq. Gələcəyin müəllimindən danışırıqsa, onun məktəbdə olması, məktəb ab-havasını hiss etməsi, təcrübəli müəllimlərin yanında yetişməsi önəmlidir. Bu, həm də tələbələrin özünü müəllim kimi hiss edib-etməməsi baxımından çox önəmlidir. Məzmun və yanaşmada bir sıra digər yeniliklər də nəzərdə tutulub. Məsələn, bir neçə il öncə az komplektli məktəblərin problemini həll etmək üçün pedaqoji təhsildə qoşaixtisaslı təhsilə başlanıldı. Reallıq ondan ibarətdir ki, bir sıra yaşayış məntəqələrimizdə azkomplektli məktəblərimiz var və orada dərs yükü norması aşağıdır. Müəllim yalnız bir ixtisas üzrə ixtisaslaşıbsa, orda qalması, yaşaması, dərs yükü  və əməkhaqqının azlığı kifayət qədər problem yaradırdı. Ona görə də qoşaixtisaslı təhsilə başlanılaraq bu yenilik tətbiq edildi.   Rahil Nəcəf, “Azərbaycan məktəbi” jurnalının baş redaktoru: “Azərbaycan məktəbi” jurnalının baş redaktoru: Məktəblərə qəfil ziyarətlərinizi qeyd etdiniz. Orda müşahidə etdiyiniz vəziyyət sizi qane edirmi?   -  Tədris, təlim, tərbiyə prosesini normal şəkildə təşkil edən məktəblərimiz var. Məktəblərdə ürəkaçan mənzərə çox olub. Amma səmimi etiraf edim ki, əksini də görmüşük. Uzun illərin dinamikasına nəzər yetirəndə görürsən ki, məktəblərdə möcüzə baş vermir. Gündəlik həyatda səliqə-səhman, qayda-qanun, işə ciddi yanaşma olan yerdə nəticə də olur. Proses düzgün təşkil olunmayan yerlərdə isə nəticələrdə axsamanı görürsünüz. Hər bir sistemin gücü onun ən yaxşı və ən zəif təşkilatının arasındakı fərqin minimuma endirilməsidir. Bizim yaxşı məktəblərimiz də var. Ancaq işimizin nəticəsi o olmalıdır ki, yaxşı məktəblərimizlə zəif nəticə göstərən məktəblərimiz arasında uçurum olmasın. Fərq azalmalıdır. Ölkə təhsilinin inkişafına daim xüsusi diqqət və qayğı göstərən möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən 2013-cü ildə qəbul edilən “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”na əsasən həyata keçirilən kompleks tədbirlərin nəticəsində pedaqoji ixtisasları seçən yüksək ballı abituriyentlərin sayının artdığını qeyd etdik. Bu, 6 il ərzində olan nəticədir. Hansı ki, buna əvvəlki dövrlərdə rast gəlinmirdi. Ancaq özümüzə sual versək ki, bu faktorun məktəb təhsilində rolu nədən ibarətdir, cavab belə olacaq ki, heç nə. Çünki həmin insanlar hələ oxumalı, təcrübə toplamalı, məktəbə gəlməlidirlər. Təsəvvür edin, 2013-cü ildə başlayan iş 12-14 il sonra öz nəticəsini verəcək. Bir sözlə, elə yeniliklər var ki, onların nəticə verməsi üçün zaman faktoru önəmlidir.   Orxan Fikrətoğlu, verilişin aparıcısı: Dərsliklərlə bağlı sual, bilirəm ki, sizin üçün də aktualdır. Təsəvvür edin, III sinif dərsliyində verilən tapşırığı valideyn belə həll edə bilmir. Dərsliklərlə bağlı hansı işlər aparılır?   - Burada bir neçə məqamı başa düşməliyik. Qeyd etdiyim kimi, 2008-2009-cu tədris ilindən tədrisdə yeni məzmuna keçdik. Bu, özündə dərsliklərin tamamilə yenilənməsini ehtiva etdi. Prosesin nəticəsi olaraq 300-dən artıq yeni məzmuna uyğun dərsliklər yaradıldı. Onlar bu gün istifadədədir. Bu, böyük göstərici, təhsil sisteminin nailiyyətidir. Qeyd edim ki, digər məsələlərdə olduğu kimi, dərsliklərin keyfiyyəti məsələsində də zaman faktoru önəmlidir. Proses barədə deyim ki, Təhsil Nazirliyi olaraq biz dərsliyin yaradılması prosesini təşkil edirik. Dərsliyin yaradılması mürəkkəb, çoxşaxəli, çoxmərhələli bir prosesdir. Təhsil Nazirliyi siniflər üzrə dərsliklər yaradılmasını sifariş edir. Mövcud kurikulumları, standartlarına uyğun olaraq müəlliflər qrupu işə başlayır və dərslik komplektlərini yaradıb qiymətləndirməyə təqdim edirlər. Qiymətləndirməni Təhsil Nazirliyi təşkil etsə də, müxtəlif qurumlar həyata keçirir. Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şura statusunda olan Dərsliklərin qiymətləndirilməsi şurası, Dövlət İmtahan Mərkəzinin ekspert qrupları, pedaqoji kafedraları olan ali təhsil müəssisələri qiymətləndirmə meyarlarına uyğun olaraq qiymətləndirir. Bu məqsədlə ballar müəyyənləşdirilir, tövsiyələr, rəylər verilir və orta bal əsasında qalib dərslik müəyyən olunur. Bundan sonra həmin dərsliklər AMEA-nın müvafiq institutlarına gedir. Burada hər hansı elmi səhvlərin olub-olmaması yoxlanılır. Toplanan bütün rəylər qalib olmuş dərsliyin müəllif qrupuna təqdim edilir. Onlar bu rəyləri dərslik komplektində nəzərə alırlar. Nəzərə alınmayan rəylərlə bağlı qərarı isə əsaslandırırlar. Bütün bu proses son illərin yenilikləridir. Bundan sonrakı mərhələdə qalib olan, ancaq təsdiq və çap olunmamış dərslik bu məqsəd üçün yaradılmış elektron portala yerləşdirilir və bildirilir ki, dərslik növbəti tədris ilindən istifadə olunacaq. Beləliklə, dərslik ictimai müzakirəyə çıxarılır. Bu zaman təcrübəli müəllimlərdən faydalı rəylər daxil olur, onların qeydiyyatı aparılır, həmin rəylərin hamısı müəlliflər qrupuna təqdim edilir. Dərsliyin özündən çox yazışmalar, rəylər, əsaslandırmalar mövcuddur. Hər biri ilə bağlı müəlliflər qrupunun rəyi, əsaslandırması var. Bundan sonra dərslik formalaşır. Bir dərsliyin formalaşması üçün bir qrupun və ya şəxsin peşəkar olması kifayət deyil. Burada hər bir qurumun, şəxsin - müəllif, ekspert, elmi rəyçi, ictimaiyyət nümayəndəsi, pedaqoqlar olsun - hər birinin dərsliyin hazırlanmasında öz töhfəsi var. Məktəb dərsliyinin yaradılması çox mürəkkəb prosesdir. Dərslik yaradan qrup nəinki həmin fənnin məzmununu, uşaq psixologiyasını, bütövlükdə məktəb proqramını, digər fənlərin proqramlarını bilməlidir. Çünki fənlər arasında inteqrasiya təmin edilməlidir. Tutaq ki, fizikadan bir mövzunu riyaziyyat həmin səviyyəyə çatmayıbsa dərsliyə sala bilməzsiniz. Say baxımından bütün proqrama uyğun olaraq bütün dərsliklər artıq yaradılıb. Yəni, minimal dərsliklərlə təminat məsələsi artıq həll edilib. Hesab edirəm ki, dərsliklərin yaradılması, təkmilləşdirilməsi, keyfiyyətinin artırılması bir prosesdir. Bu prosesdə müəlliflər də təkmilləşir. Təklif edirəm ki, maraqlanan şəxs 10-15 il öncə Azərbaycan məktəbində eyni fənn üzrə olan dərsliyi götürüb indiki ilə müqayisə etsin. Düşünürəm ki, müqayisə zamanı fərqi hətta qeyri-peşəkarlar belə aydın görəcək. Cəmiyyət olaraq müsbət dəyişiklikləri çox qısa zamanda görmək istəyirik. Əfsuslar olsun ki, bu, hər zaman mümkün olmur. Dərsliklərlə bağlı rəylər çoxdur, müxtəlifdir. Ədalət naminə onu da qeyd etməliyik ki, bir çox hallarda xüsusi olaraq müxtəlif media qurumlarında da uyğunsuzluqlarla bağlı paylaşımlar olur. Qeyd etməliyəm ki, həmin paylaşımların böyük bir qismi hazırda istifadədə olan dərsliklərə aid deyil. Kiminsə yaratdığı əlavə tədris resurslarıdır. Bu, dediyim həmin prosesdən keçmiş dərslik deyil. Bir çox hallarda hətta Azərbaycanda istifadə edilən tədris resursu belə olmur. Belə faktlar da var. Ancaq dərsliklərin daha da təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var və bu proses davam etməlidir. Vurğuladığım kimi, artıq bütün fənlər üzrə yeni proqrama uyğun dərsliklər yaradılır. Bu, bizə imkan verir ki, bəlli bir zamanda yeni yanaşmaya uyğun olaraq bir sıra ehtiyat dərslikləri yaradaq. Artıq iki ildir bu prosesə başlamışıq. İbtidai siniflər üzrə ən vacib, prioritet fənlərdən - ana dili, riyaziyyat, xarici dil fənlərindən başlamışıq. Həmin dərsliklər 1 il ərzində, ehtiyac olarsa, 2 il ərzində pilotajdan keçir. Azərbaycanın 100 məktəbdə həyata keçirilən pilotajlar zamanı nəzərə alınan rəy və tövsiyələr daha təkmil dərsliklərin yaradılmasına öz töhfəsini verəcək. Ehtiyat dərsliklər özünü doğruldandan sonra digər dərslikləri əvəz  edəcək və məzmunun yenilənməsi baxımından əhəmiyyətli irəliləyişə, inkişafa səbəb olacaq. Bəzi dərsliklərlə, xüsusi olaraq xarici dil dərslikləri ilə bağlı dünyanın aparıcı nəşriyyatları ilə əməkdaşlığa başlamışıq. Həmin nəşriyyatların mütəxəssislərini xarici dil dərsliklərinin hazırlanmasına cəlb edirik. Düşünürük ki, bunun da çox müsbət nəticəsi olacaq. Qeyd edim ki, Təhsil Nazirliyinin dərsliklərlə bağlı elektron resurslarında ötən illə müqayisədə baxış və istifadəçi sayı dəfələrlə artıb. Bu, əlavə bir üstünlük, əlavə bir imkandır. Yəni, hər zaman dərsliyi özünüzlə aparmamaq imkanı əldə edirsiniz. Elektron dərsliklərin üstünlüyü həm də ondadır ki, biz bir çox hallarda onları zənginləşdirə bilirik. Məsələn, dillə bağlı olan dərsliklərə qulaq asmaq mümkündür. Yaxud, laboratoriya görüntüləri dərsliklərə inteqrasiya  edilir. Nəticədə zənginləşdirilmiş dərsliklərimizin sayı da artır. Bu da şagirdlərin həmin dərsliklərə müraciət etməyə marağının artması istiqamətində də müsbət işdir və biz bunun artıq ilkin nəticəsini görürük.   “Azərbaycan müəllimi” qəzeti

Direktor vəzifəsinə işə qəbulu üzrə müsabiqəyə start verilir

İyulun 13-dən dövlət ümumi təhsil müəssisələrinə direktor vəzifəsinə işə qəbul üzrə müsabiqəyə start verilir. Bu proses iyulun 19-dək davam edəcək. Müsabiqədə iştirak etmək istəyən namizədlər miq.edu.az/direktorlar linkinə daxil olaraq qeydiyyatdan keçməlidirlər. Müsabiqəyə 500-ə yaxın vakant yer çıxarılıb. Müsabiqədə pedaqoji və ya idarəetmə ixtisas sahələri üzrə ali təhsili, 5 ildən az olmayaraq (təhsilin təşkili və idarə olunması ixtisası üzrə elmi dərəcəsi və elmi adı olduqda 3 il) pedaqoji stajı olan və hazırda ümumi təhsil müəssisələrində pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olan şəxslər iştirak edə bilərlər. Direktor vəzifəsinə işə qəbul üzrə müsabiqə dörd mərhələdən (elektron ərizələrin qəbulu, test imtahanı, müsahibə və vakant yerlərə yerləşdirilmə) ibarətdir. “Dövlәt ümumi tәhsil müәssisәlәrinә direktor vәzifәsinә işә qәbul vә çalışmanın yaş hәddinә çatmış direktorlarla әmәk münasibәtlәrinin tәnzimlәnmәsi Qaydaları”na edilmiş dəyişikliyə əsasən, müsabiqədə keçid balı namizәdlәrin test imtahanında göstәrdiyi nәticәlәr vә vakansiyaların sayı nәzәrә alınmaqla müәyyәn ediləcək.   Direktor vəzifəsinə işə qəbul üzrə müsabiqəyə dair sual-cavab

“Azərbaycan məktəbi” jurnalının 95 illik yubiley tədbiri

İyulun 12-də “Azərbaycan məktəbi” jurnalının 95 illiyi münasibətilə yubiley tədbiri keçirilib. Yubiley tədbirində Təhsil naziri Ceyhun Bayramov, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov, millət vəkilləri, AMEA-nın üzvləri, ali təhsil müəssisələrinin rəhbərləri, təhsil ekspertləri, müəllim-professor heyəti, media nümayəndələri və digər şəxslər iştirak ediblər. Tədbirdən əvvəl iştirakçılar jurnalın 95 illik fəaliyyətini əks etdirən sərgi ilə tanış olublar.  Tədbirdə çıxış edən Təhsil naziri Ceyhun Bayramov bildirib ki, “Azərbaycan məktəbi” jurnalı 95 illik fəaliyyəti dövründə ilk elmi-pedaqoji jurnal kimi ölkəmizdə xalq maarifinin inkişafında, pedaqoji və psixoloji elmlərin təşəkkülü və formalaşmasında müstəsna yer tutub. Nazir ümummilli lider Heydər Əliyevin respublikamıza rəhbərlik etdiyi illərdə “Azərbaycan məktəbi” jurnalının inkişaf dövrünü xüsusi vurğulayıb. Ceyhun Bayramov qeyd edib ki, “Azərbaycan məktəbi” jurnalı Azərbaycan müəllimlərinin peşəkar inkişafına, bilik və bacarıqlarının artırılmasına, yeni təlim texnologiyalarının təbliğinə böyük töhfələr verib. Nazir bu jurnalın əsasını qoyanların, onun inkişafına təkan vermiş insanların xatirəsini minnətdarlıqla yad edib. Nazir həmçinin, “Azərbaycan məktəbi”nin elmi jurnalların beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması baxımından əsaslı şəkildə yeniləndiyini diqqətə çatdırıb. Jurnalın elektron arxivinin yaradılmasının xüsusi əhəmiyyətini qeyd edən Təhsil naziri bu mətbu orqanın kollektivini yubiley münasibətilə ürəkdən təbrik edib və onlara gələcək fəaliyyətlərində uğurlar arzulayıb. “Azərbaycan məktəbi” jurnalının baş redaktoru Rahil Nəcəf jurnalın tarixi, qısa müddətdə görülən işlər barədə məlumat verib. Tədbirdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin rektoru Cəfər Cəfərov, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov çıxış edərək “Azərbaycan məktəbi” jurnalının ölkəmizin təhsilində oynadığı mühüm rolundan danışıb, kollektivə uğurlar arzulayıblar. Tədbirdə “Azərbaycan məktəbi jurnalı – 95” adlı sənədli film nümayiş olunub.                Sonda jurnalın əməkdaşlarına səmərəli fəaliyyətlərinə görə Təhsil Nazirliyinin "Fəxri fərman"ı və "Təşəkkürnamə"si təqdim olunub.

Müəllimlərin işə qəbulu üzrə imtahanlar davam edir

İyulun 12-də ingilis dili və biologiya fənni üzrə müəllim olmaq istəyən namizədlər imtahan verir. İmtahanda 3280 namizədin iştirakı gözlənilir. Qeyd edək ki, iyulun 11-də ingilis dili fənni üzrə keçirilən müəllimlərin işə qəbulu üzrə imtahanda namizədlərdən Aydan Sadıqova 56 bal toplayaraq yüksək nəticə göstərib. Aydan Sadıqova Azərbaycan Dillər Universitetinin məzunudur. İmtahanlar iyulun 24-dək davam edəcək.

Uğurlu təhsil islahatlarının banisi

Tarixdə adı dövlətçiliyin rəmzinə çevrilən çox az siyasi liderə rast gəlmək mümkündür. Nadir idarəçilik və liderlik keyfiyyətlərinə, fitri istedada, yüksək vətənpərvərlik hissinə malik olan Ulu Öndər Heydər Əliyev məhz belə bir liderdir. O, Azərbaycanın ən yeni tarixində bütöv bir epoxanı özündə təcəssüm etdirən, 101 illik tarixi olan müstəqil Azərbaycanın siyasi, iqtisadi, hüquqi, sosial-mədəni əsaslarını yaradan və inkişafını təmin edən qüdrətli şəxsiyyətdir. Ötən əsrin 70-ci illərindən etibarən 30 ildən artıq bir müddətdə Azərbaycanda elm, təhsil, mədəniyyət və iqtisadiyyatın təşəkkülü və inkişafı bilavasitə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olmuşdur. Onun genişmiqyaslı fəaliyyətində təhsilin inkişafı prioritet sahə kimi mühüm yer tuturdu. Təhsilin cəmiyyətin inkişafında rolunu və şəxsiyyətin formalaşmasında əhəmiyyətini daim yüksək qiymətləndirən dahi rəhbərin qəbul etdiyi qərarlar, uzaqgörənliklə irəli sürdüyü konseptual fikirlər və ideyalar, tarixi tövsiyələr bu gün də ölkəmizdə təhsil islahatlarının əsas istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsinə öz töhfəsini verməkdədir.   Azərbaycan təhsilinin intibahı   Müasir Azərbaycanın dönüş mərhələsini təşkil edən 14 iyul 1969-cu il milli tariximizə Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi böyük bir dövrün başlanğıcı kimi daxil olmuşdur və həmin ildən başlanan tarixi mərhələ Azərbaycan təhsilinin, elminin və mədəniyyətinin intibah dövrü kimi dəyərləndirilir. Bu bir həqiqətdir ki, bütün sahələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda təhsilin dünyanın inkişaf tendensiyalarına cavab verən hazırkı səviyyəyə çatması və inkişafında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri olmuşdur. Bu gün ölkəmizdə fəaliyyət göstərən məktəbəqədər, ümumi, peşə, orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrinin geniş şəbəkəsi, güclü elmi-pedaqoji kadr potensialı öz mənbəyini məhz ötən əsrin 70-ci illərindən Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında təhsil sahəsində aparılan məqsədyönlü siyasətdən almış, həyata keçirilən genişmiqyaslı təhsil quruculuğu gələcək inkişafın güclü təməlini yaratmışdır. Həmin dövrdə Azərbaycanda bütün təhsil ocaqları əvvəlki illərlə müqayisədə yeni inkişaf pilləsinə yüksəlmiş, bu istiqamətdə aparılan ardıcıl dövlət siyasəti Azərbaycan əhalisinin təhsil, ümummədəni və intellektual səviyyəsinin yüksəldilməsində müstəsna rol oynamışdır. Əsası Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş siyasi və iqtisadi kurs Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilmiş, Azərbaycan iqtisadi inkişaf tempinə görə regionda lider ölkəyə çevrilmiş, siyasi sabitlik və iqtisadi inkişaf təhsil sisteminin təşəkkülünə və islahatların aparılmasına da zəmin yaratmış, bu sahədə əsaslı nailiyyətlərin əldə edilməsinə səbəb olmuşdur. Azərbaycanda təhsilin inkişaf tarixinin təhlili göstərir ki, Heydər Əliyevin bütün islahat təşəbbüsləri İlham Əliyev tərəfindən yeni müstəvidə və beynəlxalq təcrübə əsasında davam və inkişaf etdirilmiş, ölkəmizin tərəqqisinə böyük töhfə vermişdir. Heydər Əliyev tərəfindən yaradılmış etibarlı iqtisadi zəmin və siyasi sabitlik əsasında təhsilin inkişafı ilə bağlı mühüm strategiya və proqramların qəbul edilməsi mümkün olmuş, nəticədə dövlət büdcəsindən təhsilə ayrılan xərclər əhəmiyyətli şəkildə artmış, 2003-cü ilə nisbətən 9 dəfədən çox artaraq cari ildə 2.3 milyard manata çatdırılmışdır.   Məktəbəqədər təhsil yeni inkişaf mərhələsində   Ötən əsrin 70-80-ci illərində Heydər Əliyevin rəhbərliyi dövründə məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin sayı 1600-dən 1875-ə, orada tərbiyə alanların sayı 110 mindən 147 min nəfərə çatmış, məktəbəqədər təhsillə əhatə səviyyəsi 12 faizdən 19 faizə yüksəlmişdi. Bu dövrdə məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazası da xeyli möhkəmləndirilmiş, 35200 yerlik yeni körpələr evi-uşaq bağçası binaları tikilib istifadəyə verilmişdi. Məktəbəqədər təhsilin uşağın sonrakı inkişafında müstəsna əhəmiyyəti nəzərə alınaraq ölkə Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən məktəbəqədər təhsilin inkişafı ilə bağlı 2007-2010-cu illəri əhatə edən Dövlət Proqramı təsdiq edilmiş və həyata keçirilmişdir. Proqrama əsasən, ölkədə yüzlərlə yeni məktəbəqədər təhsil müəssisələri inşa edilmiş və mövcud müəssisələr əsaslı təmir olunmuşdur. Bu sahədə Ulu Öndərin adını daşıyan Heydər Əliyev Fondunun müstəsna xidmətləri olmuşdur və bu uğurlu fəaliyyət hazırda da davam etməkdədir.   Ümumi təhsildə əsaslı keyfiyyət dəyişiklikləri   Son illər təhsil siyasətində məktəbəhazırlıq prioritet istiqamətlərdən birini təşkil etmiş, ilk dəfə olaraq ümumi təhsil müəssisələrində dövlət büdcəsi hesabına məktəbəhazırlıq qrupları təşkil olunmuş, 5 yaşlı uşaqların təhsilə cəlb edilməsi səviyyəsi 2003-cü ildəki 15 faizdən 75 faizə çatdırılmışdır. Həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində tarixən məktəbəqədər təhsil müəssisələri olmayan yaşayış məntəqələrində, ucqar kəndlərdə də uşaqların məktəbəhazırlığı təmin edilmişdir. Növbəti illərdə bütün 5 yaşlıların məktəbəhazırlığa cəlb edilməsi istiqamətində tədbirlər həyata keçiriləcəkdir. Heydər Əliyev sosial-iqtisadi və mədəni yüksəlişə gedən yolun məhz ümumi təhsildən keçdiyini dərindən bilərək əsas diqqəti bu sahəyə yönəltmiş, ümumi orta təhsilə keçidin başa çatdırılması, kənd məktəblərinin iş şəraitinin daha da yaxşılaşdırılması barədə ardıcıl qərarlar qəbul etmişdi. Həmin qərarların həyata keçirilməsi nəticəsində qısa bir zamanda ümumtəhsil məktəblərinin şəbəkəsi genişlənmiş, əsaslı keyfiyyət dəyişiklikləri baş vermişdi. 1979-cu ildə ümumtəhsil məktəblərinin sayı 1965-ci ilə nisbətən 3 dəfədən çox artaraq 2117-yə, 1982-ci ildə isə 4267-yə çatdırılmışdı. Ümumtəhsil məktəblərində təhsil alan şagirdlərin sayı isə 1970-ci ildəki 368 mindən 1980-ci ildə 710 minədək artmışdı.1970-80-ci illərdə respublikada 683,1 min şagird yerlik 1191 yeni məktəb binası tikilib istifadəyə verilmişdi ki, bu da 1946-1970-ci illərdəki müvafiq göstəricidən iki dəfə çox idi. Bu sahədə həyata keçirilən tədbirlər məktəblərdə növbəlilik üzrə göstəricilərin yaxşılaşdırılmasına güclü təkan vermiş, şagirdlərin ikinci növbədə oxuma göstəricisi 1970-ci ildəki 40,2 faizdən 1980-ci ildə 28,1 faizə enmişdi.   1 milyondan çox şagirdin təlim şəraiti yaxşılaşdırılıb   1998-ci ildə Azərbaycan müəllimlərinin XI Qurultayında Ümummilli Lider Heydər Əliyev məktəb tikintisinə diqqətin artırılması barədə iş adamlarına çağırış etdi. Həmin çağırışdan sonra bu sahəyə diqqət əhəmiyyətli şəkildə artdı, dövlət təşkilatlarının vəsaitləri, beynəlxalq təşkilatların qrant və kreditləri, iş adamlarının, xeyriyyəçilərin vəsaitləri hesabına yeni məktəb binalarının tikintisinə başlandı. ABŞ-ın humanitar təşkilatları, Yaponiya hökuməti, Səudiyyə İnkişaf Fondu, İslam İnkişaf Bankı, bir sıra nazirliklər və dövlət şirkətlərinin maliyyə vəsaitləri hesabına ölkənin müxtəlif regionlarında yeni məktəb binaları inşa edildi. Sonrakı illərdə bu istiqamətdə işlər daha intensiv şəkildə davam etdirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin diqqət və qayğısı nəticəsində, Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü, onun rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə ümumi təhsil müəssisələrinin infrastrukturunun müasirləşdirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli işlər görülmüşdür. 2003-2018-ci illər ərzində 3200-dən çox məktəb binası tikilmiş və ya əsaslı təmir edilmiş, başqa sözlə, ölkənin bütün məktəblərinin 72 faizinin binası yeni tikilmiş və ya əsaslı təmir olunmuşdur. Məktəb tikintisi sahəsində həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində 1 milyondan çox şagirdin təlim şəraiti əhəmiyyətli şəkildə yaxşılaşdırılmış, ikinci növbədə oxuyan şagirdlərin sayı 16.8 faizə enmiş, başqa sözlə, şagirdlərin 83.2 faizinə birinci növbədə təhsil almaq imkanı yaradılmışdır. Bu nailiyyətlərin əldə edilməsində Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi "Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb” proqramının müstəsna rolu olmuşdur. Təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi ilə bağlı ölkə Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən cari il iyunun 18-də imzalanmış sərəncamlar təhsilin inkişafına davamlı dövlət qayğısının daha bir parlaq nümunəsi olmuşdur. Sərəncamlara əsasən, regionlarda modul tipli məktəblərin quraşdırılması, Bakı şəhəri və onun qəsəbələrində təhsil müəssisələrinin tikintisi, əsaslı təmiri və bərpası işlərinin davam etdirilməsi, təhsil müəssisələrinin qazlaşdırılması məqsədilə ümumilikdə 62.7 milyon manat vəsait ayrılmışdır. Bu istiqamətdə həyata keçiriləcək tədbirlər təhsil infrastrukturunun müasirləşdirilməsinə və keyfiyyət göstəricilərinin daha da artırılmasına imkan verəcəkdir. Son illərdə ölkəmizdə formalaşmış müsbət demoqrafik şəraitə görə birinci siniflərə qəbulda artım dinamikası müşahidə edilir. Belə ki, 2013-cü ildə bu göstərici 138 min olmuşdusa, bu il birinci siniflərə 165 mindən çox uşağın qəbul edilməsi gözlənilir. Ümumilikdə şagird sayında da müsbət dinamika müşahidə edilməkdədir. Belə ki, 2013-cü illə müqayisədə şagirdlərin sayı 240 mindən çox artaraq 1 milyon 600 min nəfəri ötmüşdür. Təhsil Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində son 5 ildə müəllim-şagird nisbəti əhəmiyyətli şəkildə yaxşılaşmış, 8.5-dən 10.6-ya yüksəlmişdir.   Dərslik hazırlığında yeni reqlament və prosedurların tətbiqi   Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərliyi dövründə ümumi təhsil müəssisələrində şagirdlərin dərsliklərlə təminatı sahəsində əhəmiyyətli addım atılmış, 1978-ci ildən şagirdlərin dərsliklərlə pulsuz təminatına keçilmişdi. Sonradan müstəqilliyin ilk illərində ozamankı hakimiyyət tərəfindən dərsliklə pulsuz təminat ləğv edilmişdi. Heydər Əliyevsə 1994-1995-ci tədris ilindən bu imtiyazı yenidən bərpa etmişdir və hazırda da bütün şagirdlər dərsliklərlə, müəllimlər isə tədris vəsaitləri ilə pulsuz təmin edilirlər. Müstəqillik illərində milli-mənəvi dəyərlərə uyğun dərslik hazırlığı diqqət mərkəzində saxlanılmış, bu sahədə yeni reqlament və prosedurlar tətbiq edilmiş, I-XI siniflərdə istifadə edilən 400-dən çox dərsliyin məzmununun yenilənməsi prosesi başa çatmışdır. Ümumi təhsil sahəsində ən mühüm nailiyyətlərdən biri 2008-ci ildən başlanmış məzmun islahatlarının cari ildə başa çatması və ümumi təhsilin yeni modelinə keçidin təmin edilməsi olmuşdur.   Müəllimlərə dövlət qayğısı   Ulu Öndər Heydər Əliyev hər zaman müəllim peşəsinə böyük dəyər vermiş, "Müəllim adı ən yüksək addır. Mən yer üzündə müəllimdən yüksək ad tanımıram” demiş, bu yanaşmadan çıxış edərək müəllimlərin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi ilə bağlı davamlı qərarlar qəbul etmişdir. Heydər Əliyevin bir özəlliyi də ondan ibarət idi ki, hər yeni tədris ilinin ilk günündə məktəblərdə olur, müəllim və şagirdlərlə görüşür, onları dinləyir və öz müdrik tövsiyələrini verirdi. Heydər Əliyevin müəllim peşəsinə sonsuz diqqəti dövlət başçısı İlham Əliyev tərəfindən də uğurla davam etdirilmiş, son illərdə müəllim nüfuzunun yüksəldilməsi istiqamətində taleyüklü addımlar atılmışdır. Azərbaycan müəllimlərinin XIV Qurultayının iştirakçılarına təbrik məktubunda ölkə Prezidenti İlham Əliyev demişdir: "Azərbaycanın əldə etdiyi bütün nailiyyətlərin əsasında məhz müəllimin gərgin zəhməti və gündəlik fəaliyyəti durur. Azərbaycan müəlliminin tarixən xalqımızın intellektual potensialının formalaşdırılmasında böyük xidmətləri vardır”. Son illərdə müəllimlərin işə qəbulu sahəsində mərkəzləşdirilmiş müsabiqə mexanizmi tətbiq edilmiş, qaydalar şəffaflıq və obyektivlik baxımından əhəmiyyətli şəkildə təkmilləşdirilmiş, nəticədə ümumi təhsil müəssisələrində vakant yerlərin 100 faiz tutulması təmin edilmiş, uzun illər ərzində ixtisaslı kadrlara ehtiyacı olan ucqar kənd məktəblərinin kadr təminatı problemi, demək olar ki, həll edilmişdir. Nazirlər Kabinetinin qərarına əsasən, kənd məktəblərində fəaliyyətə başlayan gənc müəllimlər üçün stimullaşdırıcı tədbirlər tətbiq edilmiş, ümumilikdə 10 mindən çox müəllim həmin stimullaşdırıcı tədbirlərdən faydalanmışdır. Dövlət başçısının sərəncamına əsasən, ümumi təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin bilik və bacarıqlarının diaqnostik qiymətləndirilməsi uğurla başa çatmış, onların həftəlik dərs yükü 1.5, vəzifə maaşı 2 dəfə artırılmışdır. Təhsil işçilərinin fəaliyyətinin stimullaşdırılması, sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər davamlı xarakter almış, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 iyun 2019-cu il tarixli sərəncamına əsasən, dövlət ümumi təhsil müəssisələrində çalışan, bilik və bacarıqlarının diaqnostik qiymətləndirilməsi aparılan müəllimlərin aylıq vəzifə maaşları cari il sentyabrın 1-dən orta hesabla 20 faiz artırılmışdır və beləliklə, onların orta aylıq əməkhaqqı 600 manatı ötəcəkdir. Peşə təhsili də daxil olmaqla bu tədbirlər ümumilikdə 160 minədək müəllimi əhatə etmişdir. Bu qərarlar cəmiyyət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və ölkədə təhsilin inkişafına, keyfiyyətin yüksəldilməsinə təkan verərək müəllimləri daha əzmlə fəaliyyət göstərməyə ruhlandıracaqdır. Heydər Əliyev fədakar əməyi ilə fərqlənən müəllimlərin fəaliyyətinin rəğbətləndirilməsinə xüsusi diqqət yetirirdi. 1970-ci illərdə 817 nəfər "Əməkdar müəllim” fəxri adı almış, 3 nəfər müəllim o dövrün ən yüksək təltiflərindən olan Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü. Prezident İlham Əliyev də hər zaman müəllim əməyinə yüksək dəyər vermiş, onların fəaliyyətinin maddi və mənəvi stimullaşdırılması ilə bağlı ardıcıl olaraq qərarlar qəbul etmişdir. Məhz onun rəhbərliyi dövründə hər il müəllimlərin peşə bayramı ərəfəsində təltif edilməsi təcrübəsi tətbiq edilmiş, bu dövrdə 3 mindən çox təhsil işçisi dövlət təltiflərinə, o cümlədən 1500 nəfər "Əməkdar müəllim” fəxri adına layiq görülmüşdür.   Peşə təhsilinin inkişafı   Peşə təhsilinin inkişafının yüksəliş dövrü məhz Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin birinci mərhələsinə təsadüf edir. Həmin illərdə peşə məktəblərinin sayı 1965-ci illə müqayisədə 1.7, təhsilalanların sayı isə 2.5 dəfə artmışdı. Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1971-1975-ci illər üçün texniki peşə təhsilinin təkmilləşdirilməsi və inkişafı üzrə strategiya müəyyənləşdirilmiş, həmin illərdə 54 yeni texniki peşə təhsili müəssisəsi fəaliyyətə başlamışdır. 1978-1987-ci illərdə Azərbaycanda 5276 yerlik texniki peşə təhsili kompleksləri, 2400 yerlik tədris binaları, 2800 yerlik təcrübə korpusları, ümumi sahəsi 15559 kv.m. olan yataqxana binaları tikilib istifadəyə verilmiş, 194 tədris istehsalat emalatxanası, 786 tədris kabineti və laboratoriyası yaradılmışdı. Təhlil göstərir ki, 1970-ci ildə 76 peşə məktəbi fəaliyyət göstərmiş və həmin müəssisələrdə 40,9 min şagird təhsil almışdısa, bu göstərici müvafiq olaraq 1980-ci ildə 173 məktəb və 99,8 min şagirdə, 1982-ci ildə isə 184 məktəbə və 230 peşə üzrə 110 min şagirdə çatdırılmışdı. Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına təkan verən, gənclər arasında məşğulluğun təmin edilməsinə xidmət edən, iqtisadiyyatın bütün sahələri üçün ixtisaslı kadr hazırlığını təmin edən aparıcı təhsil pilləsi olduğu nəzərə alınaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən peşə təhsilinin inkişafına xüsusi diqqət yetirilmişdir. İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi şəraitində peşə təhsili sisteminin yenidən qurulması, bu sahədə çevik idarəetmənin təmin edilməsi məqsədilə 2016-cı ildə Prezidentin fərmanı ilə Təhsil Nazirliyi yanında Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyi yaradılmışdır. Mövcud peşə təhsili sisteminin dövlət-biznes partnyorluğuna əsaslanan sistemə transformasiyası, ölkə iqtisadiyyatının ixtisaslı kadrlara olan tələbatının ödənilməsini təmin edən, müasir iqtisadi çağırışlara çevik reaksiya vermək qabiliyyəti olan, icbari ümumi orta təhsil səviyyəsini bitirən çoxminli məzunları qəbul etməyə hazır olan peşə təhsili sisteminin yaradılması məqsədilə "Azərbaycan Respublikasında peşə təhsili və təliminin inkişafı üzrə Strateji Yol Xəritəsi” təsdiq edilmiş və icrasına başlanmışdır. Son illərdə peşə təhsili sisteminin yenidən qurulması, bu sahədə çevik idarəetmənin təmin edilməsi məqsədilə 24 ixtisaslaşmış peşə təhsili mərkəzi yaradılmış, mühəndis-pedaqoji heyətin diaqnostik qiymətləndirilməsinə və əməkhaqqının artırılmasına başlanmış, onların həftəlik dərs yükü norması 1,5 dəfə, aylıq vəzifə maaşı orta hesabla 2 dəfə artırılmışdır. Məzmunun əmək bazarının tələblərinə uyğunlaşdırılması istiqamətində beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla peşə təhsilinin yeni dövlət standartları təsdiq edilmiş, nəticəyönümlü təhsil proqramları (kurikulumlar), yeni dərsliklər və tədris vəsaitləri hazırlanmışdır. Beynəlxalq təşkilatlarla birlikdə layihələrin icrasına başlanmışdır. Strateji Yol Xəritəsinə uyğun olaraq peşə təhsilinin əhatə dairəsinin genişləndirilməsi, daha çox məzunun bu təhsil pilləsinə cəlb edilməsi, qeyri-formal yollarla əldə edilmiş səriştələrin tanınması, məzmunun yenilənməsi, mühəndis-pedaqoji heyətin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi və stimullaşdırılması, peşəkarlığının artırılması istiqamətində tədbirlər hazırda davam etdirilməkdədir.   Ali təhsilin prioritet rolu   Heydər Əliyevin təşəbbüsü və qayğısı ilə ötən əsrin 70-ci illərində və 80-ci illərin əvvəllərində ali təhsil müəssisələrinin şəbəkəsinin genişləndirilməsi, maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi və yüksəkixtisaslı kadr hazırlığı istiqamətində böyük işlər görülmüşdü. Ali məktəblər üçün çoxlu sayda tədris korpusları, yataqxana kompleksləri tikilmişdi. Ümumiyyətlə, 1970-82-ci illərdə Azərbaycanda 5 yeni ali məktəb yaradılmış, yüzlərlə yeni ixtisaslar açılmış, kafedralar, problem laboratoriyaları fəaliyyətə başlamışdı. Əgər 1960-cı illərin sonunda respublikada 12 ali məktəb, bunlarda 105 fakültə, 450 kafedra var idisə və burada 139 ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparılırdısa, 1982-ci ildə artıq 136 fakültəni və 530 kafedranı birləşdirən 21 ali təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərirdi. Bu illərdə ali məktəblərdə təhsilalanların sayı 70 mindən 100 minə yüksəlmişdi. Müstəqillik illərində də Ümummilli Lider tərəfindən ali təhsilin inkişafı ilə bağlı əhəmiyyətli qərarlar qəbul edildi. 2000-ci ildə ali təhsil müəssisələrinin şəbəkəsi optimallaşdırıldı, onlara universitet statusu verildi. 1993-1994-cü tədris ilindən ödənişli təhsil tətbiq edildi. Həmin dövrdə ödənişli təhsilin tətbiqi, demək olar ki, çətin iqtisadi şəraitdə ali təhsil müəssisələrinin maliyyə imkanlarını xeyli yaxşılaşdırdı. 1997-ci ildə bakalavriat təhsilini başa vuran məzunlar ilk dəfə olaraq magistratura səviyyəsində təhsilə başladılar. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi dövründə ali təhsilin inkişafı əsas prioritetə çevrilmiş, insan kapitalının inkişafı dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindən birini təşkil etmişdir. Məhz bu dövrdə ali təhsil müəssisələrinin şəbəkəsi daha da inkişaf etmiş, onların sayı 2003-cü ildəki 46-dan hazırda 51-ə, təhsilalanların sayı isə 120 mindən 171 minə çatdırılmışdır. Azərbaycanda ən müasir tələblərə cavab verən və milli brendə çevrilmiş ADA Universiteti, Bakı Ali Neft Məktəbi yaradılmışdır. M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin, İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Bakı filialları yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarına xaricə getmədən aparıcı ölkələrin ali təhsil standartları çərçivəsində keyfiyyətli təhsil almaq imkanının yaradılması məqsədilə Azərbaycan-Fransız Universiteti (UFAZ) fəaliyyətə başlamışdır. Burada 4 ixtisas üzrə (kimya mühəndisliyi, kompüter elmləri, geofizika mühəndisliyi, neft və qazın kəşfiyyatı və istismarı) ingilis dilində tədrisə başlanmış, Fransanın Strasburq və Renn 1 universitetləri ilə ikili diplomun verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Son illərdə bir sıra ali təhsil müəssisələri üçün ən müasir kampuslar yaradılmış, bütün ali təhsil müəssisələrinin maddi-texniki və tədris bazası əhəmiyyətli şəkildə yenilənmişdir. Dövlət başçısı tərəfindən ali təhsilin əlçatanlığının artırılması, tələbələrin sosial müdafiəsinin yaxşılaşdırılması, ölkədə yüksək-ixtisaslı, peşəkar kadrların hazırlanması, ali təhsildə rəqabət mühitinin formalaşdırılması sahəsində əhəmiyyətli qərarlar qəbul olunmuşdur. Ölkə Prezidentinin sərəncamına əsasən təqaüd sistemi təkmilləşdirilmiş, dövlət hesabına maliyyələşən təqaüd yerlərinin sayı cari il martın 1-dən 16 min vahid artırılmış, təqaüd alan tələbələrin sayının növbəti iki ildə 50 faizə çatdırılması nəzərdə tutulmuşdur. Bununla yanaşı, tələbələrə verilən təqaüdlərin məbləği də orta hesabla 20 faiz artırılmış, bu tədbirlər 110 mindən çox tələbəni əhatə etmişdir. Eyni zamanda ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat səviyyəsinə dövlət sifarişi yerləri 66 faiz artırılaraq qəbul planının ötən ilki 27 faizdən 42 faizə çatdırılmışdır. Onu da qeyd edək ki, ölkə Prezidentinin sərəncamlarına əsasən məcburi köçkün statusu olan, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar, şəhid ailəsi statusu almış ailənin üzvləri, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin və Konstitusiya quruluşunun müdafiəsi zamanı əlil olmuş və Azərbaycan Respublikasının azadlığı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olan, hərbi əməliyyatla əlaqədar itkin düşən və məhkəmə tərəfindən ölmüş elan edilən vətəndaşların uşaqları, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar, habelə onların arasından olan şəxslər, I və II dərəcə əlilliyi olan, habelə sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək şəxslərin təhsil haqqı xərcləri büdcə vəsaitləri hesabına ödənilir. Peşə təhsili müəssisələrində təhsil alan I, II və III qrup əlillər, şəhid ailəsinin üzvləri, 20 yaşına çatmamış və I qrup əlil valideyni olan, aylıq gəliri yaşayış minimumundan aşağı olan şəxslər də təhsil haqqından azad edilmişdir.   Heydər Əliyevin milli kadr hazırlığı siyasəti   Heydər Əliyevin Azərbaycan təhsilinin inkişafındakı müstəsna xidmətlərindən biri də 1970-80-ci illərdə Azərbaycandan kənarda, keçmiş SSRİ-nin 50-dən artıq böyük şəhərinin 170-dən çox nüfuzlu ali məktəbində respublikamızın iqtisadiyyatı, elm, təhsil və mədəniyyətinin 80-dən çox sahəsini əhatə edən və ölkə üçün ehtiyac duyulan 250-dən çox ixtisas üzrə 15 mindən artıq azərbaycanlı gəncin ali təhsil almasına, yüksəkixtisaslı mütəxəssislər kimi hazırlanmasına şərait yaratmasıdır. 1969-1970-ci dərs ilində respublikadan kənara cəmi 47 nəfər təhsil almağa göndərilmişdisə, 1978-ci ildən etibarən respublikadan kənara hər il 800-900 tələbə göndərilməsinə nail olunmuş, 1980-ci illərin əvvəllərindən isə bu göstərici ildə 1000-1400 nəfərə çatmışdı. Heydər Əliyevin respublikadan kənarda milli kadr hazırlığı sahəsində apardığı siyasətin mühüm istiqamətlərindən biri də milli hərbi kadrların yetişdirilməsidir. Həmin illərin ən əhəmiyyətli hadisələrindən biri kimi keçmiş SSRİ-nin ali hərbi məktəblərinə azərbaycanlı gənclərin sistemli şəkildə göndərilməsidir. Heydər Əliyevin birbaşa rəhbərliyi və qayğısı ilə 1972-ci ildən etibarən hər il yüzlərlə gənc keçmiş SSRİ-nin böyük təcrübəyə malik ali hərbi məktəblərinə təhsil almağa göndərilirdi. Bununla yanaşı, həmin illərdə Azərbaycanda orta və ali hərbi təhsil sisteminin yaradılması xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. 1970-ci illərdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Bakıda C.Naxçıvanski adına Hərbi Məktəb yaradıldı və hərbi məktəblər şəbəkəsinin sonrakı inkişafında mühüm rol oynadı. Bu gün müstəqil Azərbaycanın Milli Ordusuna rəhbərlik edən zabitlərin əksəriyyəti məhz Heydər Əliyevin xeyir-duası ilə o illərdə təhsil almağa göndərilən və ölkəmizin hərbi məktəblərini bitirən gənclərdir.   Ümummilli liderin xaricdə təhsil ənənəsi   Ümummilli Lider Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulmuş xaricdə təhsil ənənəsi son illər uğurla davam etdirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir. İnsan kapitalının inkişafına yönəlmiş həmin proqram çərçivəsində ümumilikdə 3558 nəfər Azərbaycan vətəndaşı Dövlət Neft Fondu hesabına maliyyələşdirilməklə dünyanın 32 ölkəsinin 379 aparıcı universitetində təhsil almaq hüququ qazanmışdır. Həmin universitetlər dünyanın 500 ən güclü universiteti sırasındadır. Proqram çərçivəsində təhsil almış tələbələrin böyük əksəriyyəti məzun olmuş və ölkəmizə qayıtmışdır. Hazırda məzunların 60 faizi özəl, 40 faizi dövlət sektorlarında fəaliyyət göstərir. Proqram təqaüdçüləri ölkə iqtisadiyyatının müxtəlif sahələrində, ayrı-ayrı dövlət qurumlarında (nazir müavini, millət vəkili), beynəlxalq təşkilatlarda (BMT), transmilli şirkətlərdə ("Microsoft”, "Google”, "Bloomberg”, "Samsung”, "LG”, "BP” və s.) və özəl sektorda töhfələrini verməkdədirlər. Sevindirici haldır ki, məzunlar arasında universitetlərimizdə akademik fəaliyyətlə məşğul olanlar da az deyildir. Bu siyasətin davamı kimi "2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir. Proqram ölkəmizdə ali təhsil sisteminin inkişafında yeni bir mərhələnin əsasını qoymuşdur. Proqramda ali təhsilin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq ikili diplom proqramları və xarici mütəxəssislərin cəlb olunması yolu ilə təkmilləşdirilməsini və xaricdə doktorantura təhsili vasitəsilə universitetlərimizin akademik potensialının gücləndirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.   Heydər Əliyevin təhsil islahatları   Heydər Əliyevin 1982-1987-ci illərdə keçmiş SSRİ kimi böyük dövlətin təhsil siyasətinə, təhsil islahatlarına rəhbərlik etməsi bütün sovetlər birliyində, o cümlədən Azərbaycanda ümumilikdə təhsilin inkişafına, keyfiyyət dəyişikliklərinə gətirib çıxarmışdır. 1984-cü ildə keçmiş SSRİ-də ümumi təhsil və peşə təhsili üzrə islahatların əsas istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi və yerinə yetirilməsi mexanizminin işlənib hazırlanması, internat tipli müəssisələrin işinin təkmilləşdirilməsi məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Həmin illərdə ümumi təhsilə 6 yaşdan başlanılması, onun müddətinin 11 illik olması təklifləri də Heydər Əliyev tərəfindən irəli sürülmüşdü. Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycanda yaranan siyasi vəziyyət, Ermənistanın təcavüzü, Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonları işğal etməsi, ölkə daxilində separatçı qüvvələrin baş qaldırması dövlət müstəqilliyimizi sual altına almışdı. Təhsil müəssisələri bağlanır, əraziləri zəbt olunurdu, ziyalılar, alimlər ölkəni kütləvi şəkildə tərk edirdilər. Bu çətin anlarda, 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə hakimiyyətə gələn Ümummilli Lider Heydər Əliyev Azərbaycanı böyük bəlalardan, dağılmaqdan, parçalanmaqdan, vətəndaş müharibəsindən xilas etdi, dərin iqtisadi və sosial-siyasi böhran vəziyyətindən çıxarmağa nail oldu və təhsil islahatlarının aparılması üçün də əlverişli imkan yarandı. Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1998-ci ildə təhsil sahəsində islahat proqramının hazırlanması üçün Dövlət Komissiyası yaradıldı, qısa müddət ərzində "Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramı” hazırlandı və 1999-cu il iyunun 15-də təsdiq edildi. Proqramda təhsilin gələcək inkişaf strategiyası müəyyənləşdirilməklə, mərhələlər üzrə təhsil sisteminin strukturunda, idarə edilməsində, məzmununda, maddi-texniki bazasında, iqtisadiyyatında, kadr hazırlığı və təminatında əsaslı islahatların aparılması nəzərdə tutulurdu. Proqramın həyata keçirilməsi prosesinə Dünya Bankı cəlb edildi, beynəlxalq təcrübə əsasında əsas istiqamətlər üzrə bir sıra islahatlar həyata keçirildi. Prezident İlham Əliyev tərəfindən təhsil sahəsində islahatların davamlılığı təmin edildi. Onun təşəbbüsü ilə hazırlanmış "Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası” 2013-cü il oktyabrın 24-də təsdiq edildi. Əlamətdar haldır ki, təhsilin inkişaf strategiyası həmin ildə dövlət başçısının yeni prezidentlik müddətində imzaladığı ilk sənəd olmuşdur. Strategiyanın əsas məqsədi ölkədə keyfiyyət nəticələri və əhatəliliyinə görə dünya ölkələri sırasında qabaqcıl mövqe tutan təhsil sisteminin yaradılması, təhsilin məzmununun, kadr hazırlığının, idarəetmə sisteminin, infrastrukturun və maliyyələşmənin qabaqcıl beynəlxalq təcrübəyə və Azərbaycanın inkişaf konsepsiyasına uyğun yenidən qurulması və ölkənin davamlı inkişafının təmin edilməsidir. Ötən müddət ərzində strategiyanın həyata keçirilməsi nəticəsində bütün pillə və səviyyələr üzrə təhsilin keyfiyyət göstəriciləri yüksəlmiş, uşaq və gənclərin təhsilalma imkanlarının genişləndirilməsi, müasir idarəetmə modellərinin tətbiqi, kadr potensialının səriştə və kompetensiya baxımından gücləndirilməsi, ümumi təhsil müəssisələrinin kadrlarla təminatı, müəllim fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi və stimullaşdırılması, dərslik və dərs vəsaitlərinin hazırlanması, maddi-texniki və tədris bazasının müasirləşdirilməsi, təhsil qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi sahəsində əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə edilmişdir.   Azərbaycançılıq məfkurəsinin və milli ruhun yüksəlişi   Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin ən əhəmiyyətli nəticələrindən biri də azərbaycançılıq məfkurəsinin və milli ruhun yüksəlişi, xalqın tarixi yaddaşının özünə qaytarılması, vətənpərvərlik hisslərinin güclənməsi olmuşdur. Öz vətənini və xalqını son dərəcə böyük məhəbbətlə sevən, Azərbaycan dövləti və milləti üçün sonsuz qürur hissi keçirən Heydər Əliyev "Mən fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam” söyləməklə, əslində, ölkəmizdə milli tərbiyə konsepsiyasını bəyan etmişdir. "Müstəqil Azərbaycanın əsas ideyası azərbaycançılıqdır. Hər bir azərbaycanlı öz milli mənsubiyyəti ilə fəxr etməlidir, biz azərbaycançılığı - Azərbaycan dilini, mədəniyyətini, milli mənəvi dəyərlərini, adət və ənənələrini inkişaf etdirməliyik” deməklə Heydər Əliyev "azərbaycançılığı” milli ideologiyanın əsası kimi müəyyənləşdirmişdir. Azərbaycanda müstəqilliyin ilk illərindən latın qrafikalı əlifbaya keçilməsi qərara alınsa da, bu proses Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində 2001-ci il avqustun 1-də tam başa çatmış, təhsil sistemində latın qrafikalı əlifbaya tam keçid təmin edilmişdir. 2002-ci ildən hər il avqustun 1-i "Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü” bayram kimi qeyd edilir. Bu gün qüdrətli dövlət xadimi Heydər Əliyevin zəngin irsi, şərəfli həyat və fəaliyyəti gənc nəslin milli-mənəvi və ümumbəşəri dəyərlər ruhunda tərbiyə olunması üçün ən dəyərli mənbədir. Dövlət başçısı İlham Əliyevin fəaliyyətində də bu ana xətt uğurla inkişaf etdirilmişdir. 2013-cü ildə "Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq edilmiş, 2018-ci ildə "Azərbaycan Dilinin saflığının qorunması və dövlət dilindən istifadənin daha da təkmilləşdirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında” fərman imzalanmışdır. Cənab Prezident vurğulamışdır: "...həm müəllimlər, həm valideynlər uşaqları vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə etməlidirlər ki, onlar Vətənə bağlı olsunlar, milli ruhda böyüsünlər, milli dəyərlərimizi hər şeydən üstün tutsunlar. Ona görə mən həmişə deyirəm ki, milli dəyərlərimiz, mənəvi dəyərlərimiz bizim üçün hər şeydən üstündür. Biz onları qorumalıyıq, milli ruhumuzu saxlamalıyıq. Çünki bu, bizim gələcəyimiz üçün əsasdır”. Bununla da Prezident təhsil sistemi qarşısında duran əsas vəzifələri müəyyənləşdirərək azərbaycançılıq ideologiyasının təbliği, Azərbaycan dilinə, ədəbiyyatına, tarixinə, mədəniyyətinə məhəbbət hissinin, milli-mənəvi dəyərlərə hörmət hissinin aşılanması, vətənə sədaqət, vətəndaşlıq mövqeyinin formalaşdırılması, vətənpərvərlik tərbiyəsi məsələlərini önə çəkmişdir. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin Azərbaycan dövləti və milləti qarşısında misilsiz xidmətləri unudulmazdır. İllər ötəcək, nəsillər bir-birini əvəz edəcək, lakin Azərbaycan xalqının iftixarı olan Heydər Əliyevin uzaqgörən strategiyası uğurlu gələcəyə gedən yollarımızı əbədi məşəl kimi daim işıqlandırmaqda davam edəcək.     Ceyhun BAYRAMOV, Azərbaycan Respublikasının Təhsil naziri   “Azərbaycan” qəzeti

“Təhsil menecerlərinin peşəkar inkişafı” layihəsinin regionlar üzrə müsahibə mərhələsi

“Təhsil menecerlərinin peşəkar inkişafı” layihəsi çərçivəsində regionlar üzrə namizədlər üçün müsabiqənin sonuncu mərhələsi keçirilib. Layihənin üçüncü – müsahibə mərhələsində 19 və daha yuxarı bal toplayan 96 namizəd iştirak edib. Namizədlərin nəticələri ilə bağlı məlumatlar iyulun sonunadək onların onlayn ərizədə qeyd etdikləri elektron poçt ünvanlarına göndəriləcək. Bakı şəhərindən olan namizədlər üçün müsahibə mərhələsi yaxın günlərdə keçiriləcək. Qeyd edək ki, müsabiqədə iştirak etmək üçün 744 nəfər namizəd qeydiyyatdan keçmişdi. Təhsil Nazirliyi və Təhsil İnstitutu tərəfindən 2016-cı ildən həyata keçirilən layihənin əsas məqsədi müasir idarəetmə bacarıqlarına yiyələnmiş, informasiya texnologiyalarına bələd olan, ölkəmizin təhsil və sosial inkişafına töhfə verə biləcək təhsil işçilərini yetişdirmək və onların peşəkar inkişafına dəstək olmaqdır.

Yeni Peşə Təhsil Mərkəzinə qəbul davam edir

Sənaye və İnnovasiyalar üzrə Bakı Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzinin bazasında yaradılan yeni Peşə Təhsil Mərkəzinə 2019-2020-ci tədris ili üzrə tələbə qəbuluna başlanılıb. Peşə Təhsil Mərkəzinə qəbul olmaq istəyən şəxslər bu təhsil müəssisəsinin rəsmi saytı vasitəsilə (http://bsiic.edu.az/) elektron qeydiyyatdan keçə bilərlər. Qeydiyyat prosesi iyulun 25-dək davam edəcək.  

Müəllimlərin işə qəbulu üzrə test imtahanı fotolarda

.

Gənclərin gələcək seçimi

Məktəblilərin “Ağıllı büdcə” layihəsinin mahiyyəti nədir? Şagirdlər gələcək ixtisaslarını necə seçirlər? Təhsil televiziyasının “Təməl” verilişinin budəfəki buraxılışında bu və digər suallar müzakirə olunur. Verilişin qonağı “Azərbaycan Gənclərinin Nailiyyəti” təşkilatının icraçı direktoru Sevinc Əmirova-Məmmədova və həmin təşkilatın əməkdaşı Aytən Paşayevadır.  

29/04/2025

Heydər Əliyev Fondu və Elm və Təhsil Nazirliyinin birgə layihəsi çərçivəsində ümumi təhsil müəssisələrinin IX-XI sinif şagirdlərinin iştirakı ilə keçirilən “Zəkaların mübarizəsi” olimpiadası keçirilir. Heydar Aliyev Foundation #ElmVəTəhsilNazirliyi #ZəkalarınMübarizəsi

Ətraflı
28/04/2025

"Məktəblilərarası Milli Hakaton"un seçim mərhələsi Xaçmazda #ElmVəTəhsilNazirliyi #RəqəmsalGələcək #MilliHakaton2025 #RəqəmsalBacarıqlar #KodlaGələcəyiniQur #EduAz #MilliHakaton

Ətraflı
28/04/2025

Respublika Fənn Olimpiadalarının respublika mərhələsinin fizika və kimya fənləri üzrə final turu keçirilib.

Ətraflı